Ringgit menyusut: Rakyat terkesan, siapakah yang merasa pedih

Nilai Ringgit Malaysia (RM) yang terus menyusut berbanding dolar Amerika Syarikat sejak kebelakangan ini menimbulkan kebimbangan besar dalam kalangan rakyat, pelabur, serta penganalisis ekonomi.

Dalam tempoh beberapa bulan, nilai ringgit merekodkan penurunan yang ketara apabila mencecah paras terendah sejak beberapa tahun lalu.

Fenomena ini bukan sekadar menunjukkan ketidaktentuan ekonomi global, tetapi juga mencerminkan cabaran struktur dalam ekonomi domestik yang memerlukan perhatian segera.

Walaupun sebahagian masyarakat mungkin menganggap isu kadar pertukaran mata wang hanya melibatkan pasaran kewangan, hakikatnya ia mempunyai kesan langsung terhadap kehidupan seharian rakyat Malaysia daripada harga makanan, kos pengangkutan, hingga kemampuan membeli rumah.

Penyusutan nilai ringgit merupakan hasil gabungan faktor luaran dan dalaman yang kompleks. Di peringkat global, kekuatan dolar Amerika banyak dipacu oleh dasar monetari ketat yang dilaksanakan oleh Rizab Persekutuan Amerika Syarikat (The Federal Reserve) sejak 2022.

Kadar faedah yang tinggi menarik aliran masuk modal ke pasaran dolar, menjadikan mata wang negara lain, termasuk Malaysia, semakin lemah. Ketidaktentuan geopolitik di Timur Tengah, ketegangan antara China dan Amerika, serta konflik perdagangan turut meningkatkan permintaan terhadap dolar sebagai mata wang selamat (safe haven currency).

Di peringkat domestik pula, Malaysia masih berdepan ketergantungan tinggi terhadap import barangan asas, bahan mentah dan makanan, yang menyebabkan ekonomi tempatan terdedah kepada turun naik kadar pertukaran.

Menurut Pensyarah Kanan Fakulti Ekonomi dan Pengurusan Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM), Dr. Barjoyai Bardai, penurunan nilai ringgit membawa kesan langsung kepada inflasi domestik.

Apabila ringgit lemah, kos import meningkat dan akhirnya menyebabkan harga barang tempatan turut naik. Golongan berpendapatan rendah dan sederhana merupakan kumpulan paling terkesan kerana mereka membelanjakan sebahagian besar pendapatan untuk barangan keperluan asas seperti beras, minyak masak, susu, dan bahan api.

Situasi ini memaksa ramai isi rumah menyesuaikan semula corak perbelanjaan, mengurangkan aktiviti rekreasi, serta menunda pembelian barangan tidak penting.

Walaupun kerajaan memperkenalkan pelbagai bentuk bantuan dan subsidi bersasar, tekanan terhadap kos sara hidup tetap meningkat, khususnya di kawasan bandar yang kos kehidupannya jauh lebih tinggi.

Berita Telus & Tulus hanya untuk anda setiap hari. Langgan Sekarang!

contact-gpsbestari.csv

X

Selain memberi kesan kepada pengguna, penyusutan ringgit juga menjejaskan sektor perniagaan dan perusahaan kecil sederhana (PKS).

Peningkatan kos bahan mentah, alat ganti dan logistik akibat kadar tukaran yang lemah telah menyebabkan ramai usahawan berdepan dengan kos operasi yang tinggi. Dalam masa yang sama, permintaan daripada pengguna tempatan semakin perlahan kerana kuasa beli yang merosot.

Penganalisis Ekonomi Sunway University, Profesor Dr Yeah Kim Leng menjelaskan bahawa ramai peniaga kini terpaksa berhadapan dengan dilema sukar, sama ada menaikkan harga untuk menampung kos atau menanggung kerugian demi mengekalkan pelanggan.

Jika keadaan ini berterusan, beliau bimbang ramai pengusaha kecil akan menutup perniagaan mereka, sekali gus memberi kesan kepada peluang pekerjaan dan pertumbuhan ekonomi negara.

Dalam sektor pendidikan, impak penurunan ringgit turut dirasai oleh pelajar Malaysia yang menuntut di luar negara.

Dengan kadar pertukaran semasa, kos pengajian dan sara hidup meningkat dengan ketara. Ibu bapa terpaksa menyediakan dana tambahan untuk menampung yuran dan perbelanjaan anak-anak mereka.

Situasi ini bukan sahaja menambah tekanan kewangan kepada keluarga, malah berpotensi menjejaskan peluang pelajar untuk menamatkan pengajian mengikut jadual.

Dalam sektor kesihatan pula, ubat-ubatan dan peralatan perubatan yang diimport menjadi lebih mahal. Hal ini memberi kesan langsung kepada hospital awam dan swasta kerana peningkatan kos operasi akhirnya akan dipindahkan kepada pengguna.

Rakyat biasa, khususnya mereka yang memerlukan rawatan berkala atau ubat jangka panjang, akan menanggung beban kewangan yang lebih berat.

Walau bagaimanapun, dalam kesuraman ini masih terdapat sisi positif yang boleh dimanfaatkan. Sektor eksport negara menikmati kelebihan daya saing kerana produk Malaysia kini lebih murah di pasaran antarabangsa.

Syarikat dalam sektor perkilangan, minyak sawit, getah dan elektronik berpotensi untuk meningkatkan hasil eksport mereka. Malaysia sebagai negara pengeksport utama minyak sawit mentah (CPO) dan komponen elektronik dilihat mampu menarik lebih banyak permintaan luar, terutamanya dari negara yang menggunakan dolar Amerika.

Dalam konteks ini, nilai ringgit yang rendah memberi peluang kepada pengeksport untuk meraih keuntungan yang lebih tinggi. Selain itu, sektor pelancongan turut menerima manfaat apabila ringgit yang lemah menjadikan Malaysia destinasi yang lebih menarik kepada pelancong asing.

Ketua Ekonomi Bank Muamalat Malaysia, Dr Mohd Afzanizam Abdul Rashid menjelaskan bahawa peningkatan kedatangan pelancong antarabangsa bukan sahaja menyumbang kepada pertumbuhan ekonomi domestik, tetapi juga membantu menstabilkan aliran mata wang asing negara.

Beliau menambah bahawa kerajaan perlu mengambil peluang ini untuk memperkukuh infrastruktur pelancongan, memperbanyak promosi di pasaran antarabangsa dan memastikan keselamatan pelancong terjamin bagi mengekalkan daya tarikan jangka panjang.

Dalam menghadapi situasi penyusutan ringgit, Bank Negara Malaysia (BNM) memainkan peranan penting dalam menstabilkan pasaran mata wang.

Antara langkah yang diambil termasuk mengekalkan dasar monetari yang berhati-hati, memperkukuh rizab antarabangsa, dan memantau aliran keluar modal asing bagi mengelakkan ketidaktentuan berlebihan dalam pasaran kewangan.

Pada masa sama, kerajaan melalui Kementerian Kewangan berusaha memperkukuh asas ekonomi dengan menggalakkan pelaburan dalam sektor bernilai tambah tinggi, mengurangkan kebergantungan terhadap import, dan mempromosikan penggunaan barangan tempatan.

Menteri Kewangan II, Datuk Seri Amir Hamzah Azizan menegaskan bahawa reformasi struktur ekonomi perlu diteruskan bagi memastikan kestabilan jangka panjang dan mengurangkan impak turun naik global terhadap ekonomi negara.

Dalam jangka panjang, Malaysia perlu memberi tumpuan kepada usaha memperkukuh daya tahan ekonomi domestik. Strategi jangka pendek seperti kawalan kadar faedah atau intervensi mata wang hanya mampu memberikan kestabilan sementara.

Yang lebih penting ialah pelaksanaan dasar yang mampu meningkatkan produktiviti, memperluas asas eksport, dan mengurangkan ketergantungan terhadap barangan import.

Kerajaan disaran memperkukuh sektor pertanian untuk memastikan sekuriti makanan negara, menggalakkan automasi dalam industri pembuatan, serta memperluas pelaburan dalam tenaga boleh diperbaharui.

Sementara itu, sektor pendidikan dan latihan teknikal juga perlu diperhebat bagi melahirkan tenaga kerja berkemahiran tinggi yang mampu bersaing dalam ekonomi digital global.

Pada masa yang sama, peranan rakyat tidak boleh diketepikan. Pengguna perlu menjadi lebih bijak dalam menguruskan kewangan dan berbelanja secara berhemah.

Masyarakat digalakkan menyokong produk tempatan bukan sahaja untuk membantu industri dalam negara berkembang, tetapi juga bagi mengurangkan kebergantungan terhadap barangan import yang harganya dipengaruhi kadar tukaran asing.

Dalam konteks ini, kesedaran kewangan amat penting agar rakyat memahami hubungan antara nilai ringgit, inflasi dan kuasa beli. Usaha pendidikan kewangan perlu diperluas oleh kerajaan serta institusi kewangan supaya masyarakat dapat membuat keputusan ekonomi yang lebih bijak.

Kesimpulannya, penyusutan nilai ringgit bukan sekadar isu mata wang semata-mata, tetapi mencerminkan cabaran besar yang sedang dihadapi oleh ekonomi Malaysia.

Kesan langsungnya amat luas daripada pengguna yang terhimpit oleh kenaikan harga barang, kepada peniaga yang menanggung kos tinggi, serta kerajaan yang berusaha mengekalkan keyakinan pelabur.

Namun, dalam cabaran ini terselit juga peluang untuk Malaysia memperkukuh asas ekonomi dan melangkah ke arah model pembangunan yang lebih mampan dan berdikari.

Dengan kerjasama padu antara kerajaan, sektor swasta dan rakyat, Malaysia mampu mengharungi tempoh sukar ini dan muncul sebagai ekonomi yang lebih kukuh, berdaya saing serta stabil dalam jangka panjang.

Maklumat penulis:

1. Mahasiswa tahun akhir Sarjana Muda Pengurusan (Pengajian Polisi) dengan Kepujian Universiti Malaysia Terengganu (UMT) , Siti Sarah Binti Kasim

2. Penyelaras Kursus Perancangan dan Pembangunan Ekonomi Malaysia UMT, Jaharudin Padli